Kollman.nl

Inmiddels is het 1 jaar geleden dat ik de overstap maakte van een plug in hybride Volvo naar een volledig elektrische auto (Tesla Model S). Sinds die dag (15 maart 2016) heb ik inmiddels 40.386,5 kilometer gereden en 8.443,3 kWh verbruikt (bijna 8,5 Megawattuur (MWh). Het gemiddelde verbruik na deze kilometers staat op 209 Wh/km. De laatste 11.335 kilometer heb ik 2.585,7 kWh verbruikt, gemiddeld 228 Wh/km, deze ruim 11.000 kilometer was op winterbanden, je ziet hier dus goed aan wat winterbanden en lagere temperaturen met het verbruik van een auto doen!

Voordat ik elektrisch ging rijden, keek ik nog wel eens op tegen lange afstanden en dan rekening houden met laden tussentijds om alle afspraken te halen. Dit is uiteindelijk allemaal flink meegevallen! In het afgelopen jaar heb ik een aantal keer tijdens mijn lunchpauze bij een snellader (Tesla supercharger of een Fastned lokatie) moeten bijladen. Dat kostte dus geen extra tijd, alleen even rekening mee houden met de lunch (broodjes meenemen :-)).

1 Keer maar had ik te weinig lading om op tijd terug te komen, dus een afspraak telefonisch gedaan terwijl ik bij de supercharger in Oosterhout stond.

De openbare laadpaal bij mij in de straat gebruik ik veel minder dan verwacht, eigenlijk het meest in het weekend. Dit komt vooral doordat mijn werkgever genoeg laadpalen heeft waardoor ik altijd volgeladen daar weg kan rijden (en dus de volgende dag nog alle afspraken kan bezoeken zonder problemen).

Ik heb wel gemerkt dat je minimaal 1 laadpaal tot je beschikking moet hebben, dus 1 op je thuislokatie of juist 1 op je werk. Daarmee red je het altijd (mits het minimaal 11 kWh laders zijn, niet die ouderwetse 3,7 kWh laders)!

Vakanties en roadtrips:

In dit jaar Tesla rijden heb ik 2 zgn. roadtrips/vakantieritten gedaan. 1 Keer naar Figline Valdarno (net voorbij Florence, Toscane in Italië) en 1 keer naar Berlijn.

Vakantieritten/road trips zijn eigenlijk erg makkelijk, mits je rekening houdt met laden. Je eindbestemming moet het liefst beschikken over een laadpaal/stopcontact. Een supercharger binnen 40 kilometer afstand kan hier ook redding bieden.  Tesla biedt toegang tot een flink netwerk van superchargers. Waar je normaal gesproken (openbare laadpaal) 5 uur moet laden, sta je aan een supercharger 15 tot 30 minuten stil en je kan weer 200 kilometer of verder rijden.

De route naar je verre bestemming toe is veel relaxter dan ik voorheen met een explosie motor deed. Daar wisselden we (ik en Ingrid) elke 2 tot 3 uur van bestuurderstoel, dus stoppen, snel omlopen en weer doorrijden. Nu staan we elke 2 tot 2,5 uur een korte periode stil omdat de auto moet laden (stoppen tot stekker aansluiten duurt 15 seconden). Vanaf het moment dat de stekker is aangesloten hebben we tijd om te relaxen, dus broodje eten, toiletbezoek en nog wat spelen met de kinderen.

Meer tijd voor de kinderen, iedereen komt toe aan zijn beweging en uiteindelijk zijn we allemaal nog lekker fit op het moment dat we de eindbestemming hebben gehaald!

Overigens hoef je als berijder niet zelf te berekenen waar en hoe lang je moet laden, dit doet de auto uiteraard zelf voor je! Zelfs de beschikbaarheid van de superchargers is nu zichtbaar, dus je weet of je direct aan de beurt bent!

Eén van de roadtrips was met collega’s van Snow naar LinuxCon te Berlijn. Hier zijn we met 3 Tesla’s naartoe gereden. Eerst 2 bij elkaar vanuit Nieuwegein en vanaf de supercharger in Emsbüren met 3 achter elkaar aan.

In elke auto zaten 3 tot 4 Snow’ers, sommigen hadden nog nooit in een volledig elektrische auto gereden dus was dit DE kans om het ook te ervaren. Iedereen die meereed is het ook flink meegevallen, de tussenstops waren relaxt en gaf ook de mogelijkheid bij te kletsen met de berijders van de andere auto’s. Uiteraard efficiënt de lunch plannen rond een laadmoment, dus geen verloren tijd! Het krijgen en uiteindelijk eten van de lunch duurde zelfs langer dan dat er geladen moest worden, waardoor alle auto’s met 100% lading hun laatste etappe konden rijden.

100% Lading betekent dat we nog iets konden testen! De maximum snelheid van deze 3 auto’s en of ze daadwerkelijk hetzelfde waren (alledrie waren een Tesla Model S 70D). Ja! Ze zijn alledrie exact hetzelfde afgestemd, dus geen van de 3 kwam hoger dan 225 km/uur. Een leuk extraatje.. na een fli

nke tijd op topsnelheid te rijden, gaat een normaal stille auto toch lawaai maken. Bij het stoplicht vlak voor de laatste supercharger, stonden alle auto’s keihard te koelen waardoor het straaljagers leken :-).

Hoor je in de toekomst dus toch lawaai vanuit een Tesla komen (anders dan muziek), dan heeft deze berijder recent erg hard gereden ;-).

Lange ritten:

Een lange rit in Nederland is soms wel wat lastiger, vooral familiebezoek in Enschede is nog “rekenen”. Aangezien Enschede (en eigenlijk alles ten oosten van Apeldoorn) nog vrij weinig openbare laadpalen heeft, is tussentijds laden (handig als de auto staat te laden terwijl wij bij de familie zijn) niet mogelijk. De dichtstbijzijnde laadpaal bij onze familie staat 2,5 kilometer verderop.

Wat we in de winter moeten doen (in de winter rijdt elke auto onzuinig, voor een Tesla met 360 kilometer bereik in de zomer, is een retour Nieuwegein-Enschede in de winter dus te ver (bereik ligt dan op 290 kilometer) is tussentijds bijladen. Voor ons betekent dit altijd op de terugweg 10 minuten laden bij een Fastned in de buurt van Apeldoorn.

Conclusie na 1 jaar:

Ik rij graag elektrisch en zou het iedereen willen aanraden. Niet alleen Tesla maar ook andere elektrische auto’s zullen volgens mij fijn rijden. De stilte om je heen tijdens het rijden (voornamelijk in de bebouwde kom uiteraard, hier buiten hoor je de wind en de banden wat bij explosie motor auto’s wordt overstemd door de motor) en het direct reageren van de auto bij meer of minder het “gas”-pedaal indrukken, dit alles is erg fijn!

Voordeel Tesla tov andere elektrische auto’s. De auto is lekker ruim (in krappe parkeergarages soms wel een nadeel :-(), een groot netwerk van snelladers tot je beschikking. De snelladers van Tesla zijn ook 2 tot 3 keer zo snel dan een standaard snellader (bijv. Fastned/Allego/NLE langs de snelweg), vandaar dat een laadmoment bij een lange reis ook goed te doen is!

Nu is het voor iedereen wachten op de Tesla Model 3. De eerste betaalbare Tesla, ofwel… het begin van het einde van de explosie motor auto’s!

Eind april begon de eerste echt lange zero-emission trip met de nieuwe Tesla Model S! Ons einddoel was Figline Valdarno, middenin de Chianti streek in Toscane, Italië. Enkele reis (via Oostenrijk) iets minder dan 1500 kilometer. Een mooie uitdaging dus om dit met een volledig elektrische auto te doen!

Al met al is de rit ons flink meegevallen. In eerste instantie dachten we dat de laadmomenten lange wachttijden zouden opleveren, maar dat blijkt helemaal niet zo te zijn. In een Tesla plan je je rit door in de navigatie je eindbestemming in te voeren. De auto zorgt dan dat je de meest optimale route rijdt langs Tesla Superchargers. Hij berekent ook hoe lang je op elke tussenstop moet laden om de volgende supercharger te bereiken.

Vaak waren laadmomenten van 15 minuten al voldoende, soms zelfs maar 10 minuten. Elke keer reden we dan +/- 200 kilometer verder. Een mooie afstand om te wisselen, wat te eten/drinken, kinderen naar het toilet te laten gaan.

De auto geeft dan via een push-bericht op de telefoon aan dat hij klaar is met laden om de volgende tussenstop te halen. Vaak was dit veel sneller dan wij nodig hadden om naar het toilet te gaan etc..

De heenreis hebben wij er in totaal (inclusief laadmomenten) iets meer dan 16 uur over gedaan. Dat is niet veel langer dan wij zouden doen met een brandstof-auto (ook wel ICE in de volksmond van elektrische auto rijders :-)).

Tot aan de supercharger bij Affi (onderaan het Gardameer) kwamen we nog wel eens 1 of 2 andere Tesla’s tegen bij de supercharger. Daarna hield het op.

Waar onderweg in Duitsland zelfs een Tesla ons enthousiast claxonnerend inhaalde, waren we in Italië duidelijk 1 van de heel weinigen die met een Tesla rondreden. Veel bewonderende blikken van Italianen op de wegen (vaak remmen om naast je te rijden, iedereen helemaal kijken wat voor auto dit nu weer was).

In Duitsland liggen veel Superchargers bij zgn. Raststätte’s, in Oostenrijk liggen ze bij mooiere punten (in Lermoos midden in een mooi ski-dorp) en in Italië liggen ze veelal bij 4 of 5-sterren hotels. Als Tesla-rijder mag je gebruik maken van de faciliteiten van deze hotels, dus altijd schone toiletten, een mooie bar/restaurant om een kop koffie te drinken.

Tijdens de heenreis waren we het er al over eens dat elektrische auto’s goed geschikt zijn voor vakantietrips, de luxe omgeving waar je in terecht komt bij de tussenstops bevestigden dit nog meer. Wij willen niet anders meer dan met een Tesla op vakantie! :-).

Ander voordeel: de Tesla Model S heeft een zee van ruimte, 7 zeer grote weekendtassen in de achterbak, een flinke krat met spullen/eten/etc. in de frunk (ruimte onder de voorklep). Door de grote ruimte dus geen moeite doen om alles kwijt te kunnen, eigenlijk zelfs ruimte over!

Nog een voordeel: auto-pilot! Ofwel… Van de 1500 kilometer ruim 1000 kilometer zelf niet sturen/versnellen/remmen/etc.. Wel alert blijven, maar je komt uitgerust aan op je bestemming!

Nadeel: rijdend op een campingterrein gaat geen één voetganger voor je aan de kant, ze horen je namelijk niet… 🙂

Nadeel: vooraf goed kijken of je op je bestemming kunt laden of dat er een supercharger redelijk dichtbij zit. Wij hadden de op dat moment meest zuidelijke supercharger in Italië dichtbij (Arezzo) maar gelukkig ook een laadpaal op de camping. Deze laadpaal was wel “zeer traag”, bij een lege accu zou de auto 2 dagen moeten laden. Dus een beetje plannen kan geen kwaad.

Totalen: 3250 kilometer, 666 kWh verbruik, gemiddelde verbruik: 205 Wh/km.

Inmiddels zijn we twee weken verder en rijden we dus al die tijd al 100% elektrisch in een Tesla Model S. Eerste indruk: “wow! wat rijdt dat heerlijk!”.

Ik reed al een tijd hybride, dus had elke dag wel 30 tot 50 kilometer die ik elektrisch kon afleggen, maar nu 100% elektrisch is wel een verademing! Nooit meer een “rauwe motor” die aanslaat, altijd zoevend onderweg.

Tijdens een aantal proefritten beviel de Tesla al perfect, maar zodra een dergelijke auto echt van jezelf is ga je pas ervaren hoe fijn deze rijdt.

De uitlevering van de auto was een aparte ervaring. We mochten ‘m in de Tesla fabriek te Tilburg ophalen en daar maken ze een hele ervaring van. De uitlevering van de auto gebeurd vlakbij de lopende band waar de robots bezig zijn om Tesla’s in elkaar te zetten.

De eerste paar dagen was het flink uitzoeken wat allemaal mogelijk was (de auto barst van de opties/instellingen en mogelijkheden), maar uiteindelijk staat alles nu ingesteld zoals we graag willen. Eén van de superfijne opties is… de autopilot! Eenmaal op de snelweg, twee keer de cruisecontrol activeren en de auto rijdt volledig zelf, zelfs automatisch van rijstrook wisselen doet hij voor je (wanneer je dit aangeeft uiteraard ;-)).

Inmiddels hebben we ruim 2000 kilometer gereden en dus ook ervaren hoe het is om bepaalde trips goed te plannen (volgeladen starten, plannen langs een snellader of zelfs supercharger). Tijdens mijn werk, is tot nu toe het bereik (bij ideale omstandigheden 360 kilometer op 1 accu-lading) geen probleem, vaak hou ik aan het eind van de dag nog over of (wanneer ik een laadpaal bij mijn afspraak in de buurt heb) de accu is zelfs nog bijna vol!

Tijdens het Paasweekeinde bleek dat we toch iets meer rekening moeten houden met het bereik. Retour naar onze haven is zo’n 250 kilometer. De eerste keer dat we dit reden, startten we met een 70% volle accu. Bij de terugreis gaf de auto aan dat we niet harder dan 105 km/uur moesten rijden om weer thuis te komen. Tot aan Hilversum (vanaf Ossenzijl) hebben we ons hieraan gehouden en daarna weer op normale snelheid gereden. Aangekomen bij de snellader te Nieuwegein hadden we nog 4% accu over, mooi gepland dus!

De dag daarna zijn we met een 100% volle accu gestart, toen was het dus geen probleem meer om heen en terug te rijden zonder extra bij te laden (alhoewel we wel even een nieuwe snellader aan de A6 geprobeerd hadden :-)). Bij terugkeer hadden we nog bijna 30% acculading over.

De dag daarna naar Enschede (retour zou precies lukken, 1% zouden we overhebben.. dat is iets te weinig marge dus was ons plan al om op de terugweg in Ugchelen bij Fastned 10 minuten bij te laden). Omdat opa en oma ook een proefritje wilden en ik zelf ook even flink wilde doorrijden in Duitsland, moest sowieso worden bijgeladen. Met opa ben ik dus richting Emsbüren gereden waar een Tesla supercharger staat. Dit was voor mij gelijk de eerste keer “superchargen” en dat is ook een ervaring op zich!

Waar een openbare laadpaal 52 km/uur bereik bijlaadt doet Fastned dit tussen 180 en 240 km/uur. Een Tesla supercharger laadt bij tussen 400 en 500 km/uur, ofwel.. de accu kan van leeg naar 80% in 40 minuten laden. Dat is een flinke bak energie die in de auto wordt gestopt, met 400 volt wordt op ruim 300 ampère geladen, een typisch geval van hoogspanning! Na 15 minuten staan (we bezochten even het naastgelegen tuincentrum) was de auto weer 80% vol (we kwamen aan met 36% lading).

Wat is er fijn aan deze auto:

• Rust tijdens het rijden, geen motorgeluid!
• Auto-pilot!
• Ligt strak op de weg (accu’s in bodemplaat).
• 17 inch touchscreen met allemaal apps.
• Spotify streaming (wereldwijd!).
• Ruimte (de auto is veel langer en breder dan de gemiddelde Europese auto).
• De “frunk” (of wel, front trunk == voorkant bagageruimte) dankzij het gemis van een motor!
• Automatisch inparkeren.
• Glazen dak, dus lekker veel natuurlijk licht.
• Middelste stoel op achterbank heeft geen last meer van een verhoogde vloer.
• Bestuurder profielen, alles (echt alles!) wordt dus aangepast aan de berijder van dat moment.
• En vast nog veel meer wat ik nu nog vergeten ben 😉

Seven of Nine? Wie / wat is dat? Seven of Nine is een karakter uit Star Trek, gedeeltelijk mens en gedeeltelijk Borg. Maar wat doet zij nu bij ons? Seven of Nine is de naam die ik gegeven heb aan onze nieuwe auto, een Tesla Model S (S van Seven? 😉 ). Bij in gebruik name van een Tesla, moet je deze een naam geven dus… dan maar iets SciFi-achtig, de auto zelf komt namelijk erg dicht bij science fiction 😛 .

Na een paar maanden wachten, mag ik deze auto nu gaan rijden van mijn werkgever, Snow B.V. Het rijden van deze auto is onderdeel van een pilot naar het zoeken van een vervanger voor de brandstof-gebaseerde lease-auto’s die we nu rijden. De Tesla Model S is de eerste sedan die in aanmerking komt voor deze vervanging aangezien het bereik van deze auto, dichtbij die van een “standaard” auto komt.

De Model S die ik ga rijden (de 70D, dit betekent 70 kWh accupakket en dualdrive, ofwel 2 motoren / 4 wiel aandrijving) kan theoretisch 442 kilometer ver rijden op een volle accu. In de praktijk zal dit eerder rond de 300 kilometer liggen, maar dat moet voor de meeste werkdagen voldoende zijn. De dagen dat dit niet voldoende is, zal ik gebruik moeten maken van ‘snelladers’ als Fastned langs de snelweg.

Mijn auto is de vijfde volledig elektrische auto die in het wagenpark van Snow wordt opgenomen. Hiervoor heeft Snow al geëxperimenteerd met hybride auto’s en plugin hybride auto’s (de Volvo V60 Plugin Hybride zoals ik eerder reed).

Het wachten op deze auto heeft even geduurd, maar omdat Tesla je bijhoudt via hun website waar je auto in het productie proces zit, is het wachten toch leuk. In eerste instantie zou de auto op 29 februari worden geleverd…. zoals bekend, ik ben op schrikkeldag geboren dus dat zou erg uniek zijn als ik dan ook nog eens deze auto geleverd krijg. Helaas is dit dus niet gelukt en moest ik nog even wat langer wachten :-(, 15 dagen later (15 maart 2016) was de heugelijke dag van levering!

Hieronder volgen wat gegevens over de periode van bestellen tot daadwerkelijke levering:

De laatste tijd verschijnt er bar weinig nieuws op deze site. Dat komt omdat al onze energie in Jasmijn is gaan zitten.

Het nieuws verschijnt dus vooral op haar site. Af en toe plaats ik hier nog wel foto’s in de albums, maar de meeste foto’s worden van Jasmijn gemaakt, dus ook die zijn op haar site te vinden ;-).

We zijn net terug van een lekker weekend met Snow naar Texel. Ons eerste weekend met de hele familie op stap, dus Ingrid, ik, Jasmijn en Utah. Het paste allemaal maar net in de auto, dus heb ik besloten dat we een dakkoffer nodig hebben mochten we ooit met hetzelfde gezelschap langer weggaan.

Gelukkig had mijn baas nog een dakkoffer over, dus die ligt nu alvast klaar voor een vakantie. Toch snel maar wat boeken om dat ding eens uit te testen! :-).

That’s all for now, de rest staat op http://jasmijn.kollman.nl

Van mijn werkgever (Snow B.V.) hadden we nog een bon waarmee een hotel in Parijs te boeken was. Dit weekend hebben we daar dus gebruik van gemaakt samen met Andy (collega bij Snow) en Peggy.

Om het lekker makkelijk te maken, hebben we ervoor gekozen om met het vliegtuig te gaan. Voor Ingrid is dit ook het beste om te doen, de reis is op deze manier flink korter.

Uiteraard moet niet alles vlekkeloos gaan, dus ook al hebben we bij KLM geboekt, vliegen we met Air France…. dus alles met de franse slag :-(. Dit betekent uiteindelijk voor ons dat eerst de vlucht geannuleerd is (Andy hing om 05:30 hierover al aan de lijn), later werd dit gelukkig veranderd. Maar aangekomen in Frankrijk, is onze tas (samen met die van een heel aantal andere passagiers) niet meegekomen in het vliegtuig.

Na een uur wachten in een rij om dit te melden, kon de reis naar Parijs voortgezet worden. Dit ging allemaal voorspoedig, trein- en metrokaartje voor 3 dagen gekocht en binnen 3 kwartier waren we bij ons hotel (Hotel Convention Montparnasse). Dit hotel ligt ideaal, vlak bij een metro-station, dus alles in Parijs is goed te bereiken.

Vrijdagmiddag na wat eten in een lokaal restaurant vertrokken we richting de “Tour Montparnasse”, het hoogste gebouw in Parijs. Hier hadden we (ondanks dat het niet al te helder was) een mooi uitzicht over een groot deel van Parijs.

(meer…)

De boot lag de afgelopen week in Nieuwegein (op loopafstand, lekker makkelijk dus om af en toe wat spullen heen en weer te verhuizen) om een nieuw winterzeil aangemeten te krijgen. Dit winterzeil is door zeilmakerij Koekman gemaakt en past als gegoten (foto’s volgen nog tegen de tijd dat de boot zijn winterjasje aankrijgt).

Omdat de boot op een plek lag waar hij “gedoogd” werd, maar ook niet al te lang (Handelskade in Nieuwegein, hier liggen alleen vrachtschepen van 20 meter of langer), moest deze zaterdag dus wel weer terug naar Maurik worden gevaren.

Na meer dan 3 kwartier wachten voor de Koninginnesluis in Nieuwegein (sluiswachter was denk ik in slaap gevallen in de zon), mochten we eindelijk verder. We moesten nog flink doorvaren, want ’s avonds om 18:00 uur werden we verwacht in Amsterdam voor een avondvullend programma geregeld door Snow.

(meer…)

Dit weekend zijn we met Snow naar de Ardennen in Belgie (vlakbij Bouillon) geweest.

We zaten in het park genaamd Eurovillage Les Fourches in een huisje. Voor Utah was dit de eerste keer dat hij naar het buitenland ging en ook de eerste keer dat hij langer dan anderhalf uur in de auto moest zitten en dat is gezien zijn recentelijk ontwikkelde wagenziekte een probleem.

Voordat we naar Belgie vertrokken eerst nog even langs de dierenarts (Utah heeft een lichte ontsteking in zijn ogen) waar we direct wagenziektetabletten meekrijgen.

Deze tabletten werken perfect en Utah wordt half slapend vervoerd naar Belgie. Twee keer een tussenstop gemaakt, maar uiteindelijk bereiken we dan onze bestemming vrijdagmiddag rond 16:00 uur.

Vandaag werd ik volkomen verrast tijdens de maandelijkse borrelcursus bij Snow. Naast dat ik afgelopen jaar boetevrij had gereden (waar ik en de andere voorbeeld-chauffeurs een prijs voor ontvingen), heb ik niets vermoedend vorig jaar ook gezorgd voor extra PR voor Snow.

Nadat ik als een van de eerste in Nederland (samen met Alain) het LPI-3 beta-examen had gedaan, zijn een aantal opmerkingen van mij over de inhoud opgenomen in de aankondiging van het LPI-3 traject. Dit heeft ervoor gezorgd dat ik nu de Snow PR-prijs kreeg.

Gezien mijn dagelijkse wandeling in de pauze samen met Mona en dat Ingrid en ik dit ’s avonds thuis ook regelmatig doen (Raimond mag wat kilootjes kwijtraken :-)), leek het haar wel nuttig dat de Snow PR-prijs dit keer een hond was.

Dit moest natuurlijk wel een digitale hond zijn om in de sfeer van Snow te blijven, dus….. Nintendogs

Nintendogs zou voor ons niet te spelen zijn, de bijpassende Nintendo DS is dus ook geleverd!

Snow, bedankt voor deze verrassing!

Vandaag lijkt het of we eindelijk een beetje winter krijgen (en dan zijn we al in februari…..). Een boel sneeuw valt op dit moment en gaat nog vallen vandaag.

Aangezien ik bij Snow werk, moest ik dus ook even de Snow-mobiel op de gevoelige plaat vastleggen.

“Het weer wordt mede mogelijk gemaakt door Snow ;-)”

Vandaag reizen we weer terug naar Nederland. Maar voordat we dit doen, zullen we eerst nog door Washington heen gaan om leuke hardware te kopen (iPod’s), cadeaus voor het thuisfront te zoeken en het Smitsonian te bezoeken.

Na ons laatste ontbijt in het hotel, snel uitgechecked (gelukkig ging deze keer niets mis met de rekening, het Marriott is een hotel met zeer slechte administratie op dit gebied, eigenlijk is niets goed gegaan wat de rekening betreft, mijn creditcard is door hun fout zelfs de halve week geblokkeerd geweest :-() en op weg naar een zeer groot winkelcentrum.

Dit winkelcentrum hebben we helaas niet bereikt, dit zou ons bijna de hele dag kosten en dat is wel erg zonde van onze tijd. We zijn dus terug gegaan naar een ander voor ons bekend winkel centrum, Pentagon City Mall, waar een aantal in de Apple store zich tegoed hebben gedaan en waar ook nog kleine cadeaus voor het thuisfront gekocht werden.

Hierna splitste de groep zich op, 3 gingen terug naar het hotel om in aangekochte hardware te proberen en 4 gingen door naar het Smitsonian National Air and Space museum.

In dit museum hebben we nog 4 uur rondgebracht, veel historische vliegtuigen en ruimtevaartuigen bekeken (de originele Apollo 11 capsule ligt hier bijvoorbeeld!), door een backup van het Skylab gelopen etc.. Nadat we zeker wisten dat we hierdoor doodop in het vliegtuig zouden belanden, zijn we terug gegaan naar het hotel.

We werden op tijd opgehaald bij het hotel door onze vooraf gereserveerde Airport Shuttle en kwamen dus ruim op tijd aan op het vliegveld. Na een intensieve douane-controle (Andy werd met iets van perslucht schoongespoten, zijn hardware volledig afgestofd) hebben we in de Wendy’s de slechtste patat-ervaring van Amerika mogen meemaken. De laatste cadeaus voor het thuisfront werden hier nog gekocht, waarna de lange terugvlucht begon.

Na een korte nacht en heel wat uren verloren, zijn we opgehaald door het thuisfront van Schiphol, iedereen nam doodmoe afscheid van elkaar. Nu wordt het tijd voor die balansweek! 🙂

Een overzicht van alle blogs door andere collega’s bijgehouden is verzameld op de Beter in Unix site van Snow.

Vandaag geen trainingen meer maar de laatste dag besteed ik aan technical sessions.
09:00 – 10:30: Seriously, tape-only backup systems are dead
’s Ochtends begin ik met de technical session “Seriously, tape-only backup systems are dead” gegeven door W. Curtis Preston (auteur van “Backup & Recovery” boek van O’Reilly). 20 December ligt een nieuwe editie van dit boek in de winkels, de vorige editie had overigens 666 pagina’s, dit is “helaas” meer geworden :-).

Tot +/- 2003 was de gemiddelde tapesnelheid goed te bereiken over de standaard netwerken. Op dit moment zijn tapedoorvoersnelheden dusdanig snel geworden, dat dit niet meer met de conventionele netwerken te vullen is zodat de tape ook streaming blijft.
Als oplossing om je tapedrive streaming te houden zou je backups in ieder geval eerst op lokale disks (lokaal = bij de backup server) moeten opslaan en daar vandaan je tape laten vullen.

Verschillende oplossingen:
– disk-as-disk (SAN/NAS oplossingen)
– disk-as-tape (Virtual tape (VTL))

Voordeel disk-as-tape tov disk-as-disk: Je kan je virtual tapes klonen naar een echte tape en de backup weer offsite bewaren.

Een nieuwe uitbreiding op backups is de-duplication. Hierdoor kunnen meerdere full-backups van systemen worden geidentificeerd (mbv een soort “fingerprinting”).Wanneer dit goed gebruikt wordt, kan een boel data voor backup worden overgeslagen (efficientere backups!).
De-duplication kan in-band of out-of-band worden gedaan. In-band doet de-duplication online, waardoor alleen echt veranderde data wordt weggeschreven naar de backup. Out-of-band de-duplication slaat de backup wel eerst op disk op en zorgt naderhand voor de-duplication.
In-band is het mooiste, maar kost zoveel CPU-tijd, dat out-of-band de voorkeur krijgt. Out-of-band zorgt er nl. ook voor dat backups niet worden vertraagd.
Het voordeel van de-duplication is niet op de client te vinden, deze zal nog steeds een 100% full-backup doen, maar de backup-opslag zal wel drastisch afnemen!

Open source tools: backupPC, Rdiff-backup en rsnapshot (doen vooral backup naar disk). Bacula wordt uiteraard ook genoemd!

11:00 – 12:30 Hit the ground running.
Een aantal korte presentaties (15 minuten per stuk) over allerlei onderwerpen.
Bad interview questions, spam fighting, Mac OS X, Bcfg2 en Puppet.

Bad interview questions is voor mij eerder deze week ook al aan bod gekomen in
een half-day training gegeven door Adam Moskowitz.
Hierna volgt een korte presentatie over de mogelijkheden om spam tegen te
gaan.
De Mac OS X presentatie is speciaal voor Unix beheerders, dus veel
commandlinetips als pbcopy, pbpase, open, etc., maar ook GUI tips komen naar
voren. Leuk om deze tips te horen.

Hierna volgt een presentatie over Bcfg2 (http://bcfg2.org), een configuratie beheertool.
Bcfg2 is een client/server applicatie. Bcfg2 lijkt op Puppet of LCFG maar
heeft een heel andere benadering dan Cfengine.
Cfengine geeft bijv. aan dat telnetd uit moet staan in /etc/inetd.conf, maar
Bcfg2 geeft aan hoe de hele /etc/inetd.conf eruit moet zien.

Bcfg2 geeft dus de volledige staat van een client aan, niet specifieke items.
Bcfg2 werkt over https (scheelt weer poorten in een firewall openzetten :-))
in een pull setup.

Puppet (http://reductivelabs.com/projects/puppet/) is nog een andere
configuration management tool. Het idee van Puppet is om allerlei tools aan te
sturen, zodat je vanuit Puppet al je configuraties kan bijhouden. Dit dus
zonder deze tools te vervangen.

Na deze lezingen zijn we de stad in gegaan om nog wat cultuur op te snuiven.
Na 4 uur rondwandelen (in de vrieskou!) tussen allerlei grote monumenten langs “The Mall”, hebben we voor de 2e keer gegeten in “The Diner” aan 18th Street, waar we al eerder deze week goed gegeten hadden.
Na een paar dagen LISA 2006 waar iedereen in meer of mindere mate wat had
geleerd, was dit een goede afsluiting van de week.

Morgen (zaterdag 9 december) zal het Smitsonian Air and Space museum worden
bezocht, waarna we ’s avonds tegen 10 uur vertrekken uit Washington DC terug
naar het oude, vertrouwde Nederland.

R7: Hot Swap File/Print Services from Windows to Samba

By Gerald Carter

Een snelle training over hoe te migreren van Windows servers naar Samba servers waarbij accounting, file services en print services worden behandeld.

Wanneer je fileservices van Windows wil migreren naar Samba, moet je goed kijken wat je belangrijk vindt aan je huidige ACL’s. Per OS (Solaris/Linux/AIX, etc.) verschilt welke ACL’s je gaat verliezen.
Vooraf moet je dus bepalen wat je belangrijk vindt om te bewaren, daarna kies je pas op welke Unix-versie je Samba gaat draaien (dus Solaris/Linux/AIX of iets anders).

Wat zeer belangrijk is, voordat je migreert is dat je 100% zeker weet dat authenticatie goed loopt. Winbindd moet dus goed gekoppeld zijn aan de ADS.
Zorg ook dat 100% zeker is dat Samba gecompileerd is met ACL’s (dit kan je bekijken mbv “smbd -b | grep ACL“). Ook het filesysteem wat gemount is, zal met extended attributes gemount moeten zijn.

Veel tips komen aan bod waar je op moet letten (met name wat betreft acl’s) om goed in te stellen in je samba configuratie.

Het hele printer-verhaal komt ook nog eens aan bod. Als hij het uitlegt lijkt het allemaal heel makkelijk en mbv een PrintMgr.exe heel snel te doen, maar ja…. nu zelf nog maar eens uitvoeren :-).

Hierna wordt Samba als PDC behandelt. Wat je minimaal nodig hebt is een LDAP of TDB backend, smbpasswd is niet meer voldoende aangezien deze niet SID’s opslaat!
Users en groups met spaties is uiteraard wel een probleem bij een migratie, deze zal je vooraf moeten aanmaken op Unix systemen.

Al met al een zeer leerzame lezing waar ik bijna ten onderging aan een information overload :-).

R4: Practical Project Management for Sysadmins and IT Professionals

By Strata Rose Chalup

Basis stappen van project management worden hier aangestipt.
Zorg ervoor dat je duidelijke doelen hebt en begint met een kort en krachtig projectdoel (hier ook wel P.O.S, Project Objective Statement).
Tip om je manager blij te houden, print je dit doel uit en hangt het op bij je bureau, een manager krijgt zo het gevoel dat er echt wat gedaan wordt (ook al deed je dit al).

Helaas is niet duidelijk welke stappen eerst af moeten zijn om het project daadwerkelijk te starten. Het lijkt erop dat ze eerst heel veel vooronderzoek gedaan wil hebben voordat het project ook maar wordt goedgekeurd.
Ze gaat dus verder dan alleen uitzoeken van de haalbaarheid van een project, maar zoekt bijvoorbeeld ook meteen uit wat het gaat kosten en welke resources nodig zijn.

Ze maakt wel duidelijk dat je daadwerkelijk (getekende) goedkeuring moet hebben van degene die het project gestart wil zien. Probeer vooral goedkeuring te krijgen buiten je eigen afdeling wanneer het project iets raakt wat ook buiten je afdeling effect heeft.

Opeens heeft ze het over risk management. Dat je risico’s van het niet slagen van het project definieert is wel normaal, maar niet dat je volledige contingency planning gaat opzetten voor een project (bijv. wat doen we met het project als een vliegtuig op ons projectteam landt).

Uiteraard is het belangrijk om afhankelijkheden van taken duidelijk te krijgen. Maak de planning alvast zonder dat hier data aan hangen, wat je wel doet is de te verwachten tijd voor afzonderlijke taken noteren. Wanneer afhankelijkheden en doorlooptijd duidelijk zijn, kan je pas data afgeven.

De lezing was aardig om te volgen, toch wel een aantal leuke tips gehoord, maar (zoals ik van collega’s hoorde) als je al Prince2 ervaring hebt, is er niet veel nieuws.

Na wederom een slechte lunch (het is altijd vet en zonder al teveel smaak) nog even wat gadgets gehaald op de Vendor exhibition.

W6: Security Without Firewalls

By Abe Singer & Paul Robertson, tenminste….. we zagen ze niet aangezien ze bleven zitten tijdens de presentatie 🙁

Waarom firewalls als je na je firewall totaal niet meer beschermd bent?
Een evangelie vooral voor host-based security, wat zeker goed is om te doen, het grootste deel van de aanvallen komt immers van binnenuit.

Een aantal tips mbt vervangen van standaard software zijn: Postfix ipv Sendmail en nsd ipv Bind. Het leuke hierbij is dat beide programma’s (nsd en Postfix) uit Nederland komen! 🙂

Naast kickstart/jumpstart is Cfengine natuurlijk 1 van de beste tools om je systemen goed bij te houden wat betreft configuraties. De tip die wel gegeven wordt is dat je altijd een zgn. referentie-systeem moet hebben (evt. in VMware) zodat je kan zien in welke staat het systeem initieel was.
Wanneer je goed patch-/package-management hebt, is dit uiteraard niet meer nodig, maar ja… welk bedrijf heeft dit nu _echt_ 100% voor elkaar?!

Auditing van Unix systemen kan heel gemakkelijk met standaard meegeleverde tools als lsof, ps of snel toe te voegen tools als nmap, nessus. Wanneer je standaard al Tripwire geinstalleerd had, is dit natuurlijk nog makkelijker te regelen en zie je in 1 oogopslag of je systeem nog in orde is.

Na deze lezing gaan we snel op jacht naar hamburgers, Andy riep al sinds de ochtend dat hij vlees wou eten (had een “balansdag”, maar die gaat toch de verkeerde kant op :-)). Tijd om dus een goed restaurant te vinden (goed = veel voor weinig)

Initieel zou ik naar W1 (Resource management with Solaris containers) gaan, maar de overload aan Solaris trainingen voor mij tijdens dit congres vond ik toch iets te veel en heb deze dag dus toch andere trainingen aangevraagd.

Ik heb dus nog gewisseld en ga vandaag naar W4 en W6. Na deze wisseling blijkt dat ik de hele dag samen met Andy in deze trainingen zit. Kan ik hem in ieder geval even in de gaten houden 🙂

W4: Internet Security for UNIX System Administrators

By Ed DeHart

Vooral bedoeld om Unix beheerders, die te maken hebben met systemen verbonden aan internet, duidelijk te maken welke gevaren bepaalde daemons hebben.
Aan het begin worden de standaard beveiligingen genoemd (uitschakelen fingerd, editten /etc/securetty, zoeken naar ongewenste setuid files).

Het lijkt meer op een opfriscursus dan dat hier echt iets nieuws wordt besproken.

Uiteraard komen zaken als Tripwire, PGP en SSH aan bod, maar er wordt vooral gemeld dat je het kan gebruiken. Helaas wordt niet diep in gegaan op wat je bijv. met Tripwire kan doen of waar je op moet letten.

Op mijn vraag of er een nieuwe variant van Tripwire is (de meest recente versie is op dit moment van eind 2005), geeft hij aan dat ook AIDE beschikbaar is. Helaas is dit maar 2 maanden nieuwer, maar wie weet….

Wel is duidelijk geworden dat dit allemaal voor Snow’ers dusdanig standaard bagage is, dat Snow‘ers op gebied van security (zeker vergeleken met deze lezing) voorop lopen. Ook wel goed dus om dit bevestigd te zien :-).

Na deze lezing even snel lunchen en dan naar de Vendor-beurs, kijken wat daar allemaal voor nieuws te zien is en natuurlijk “gadgets” verzamelen! 🙂

T1: Solaris 10 Performance, Observability and Debugging.

By James Mauro en Richard McDougall

Kort samengevat: Dtrace!

Sinds Solaris 2.6 is er veel veranderd en zeker vanaf Solaris 8 is dat meer en meer te merken.

Met Dtrace kan je performance bottlenecks in je systeem zeer goed opsporen. Omdat de cmd-line alleen niet voldoende was, is de programeer-taal D ontwikkelt (te vergelijken met C en lijkt ook wel erg op awk) om zgn. D-scripts te bouwen welke Dtrace gebruikt.

Deze training ging zeer diep wat betreft performance tuning op allerlei gebied (disk/cpu/memory) en dat met alle nieuwe tools welke beschikbaar zijn in Solaris 10 (met een nadruk op Dtrace).

360 Slides moesten behandeld worden, hier werd direct aan het begin al van gezegd dat dit niet gehaald zou worden. Uiteindelijk zijn we dus ook flink gebombardeerd met diepgaande kennis op gebied van tuning en voor mij blijkt wel weer dat ik snel m’n Ultra 60 met Solaris 10 moet inrichten om hier goed in mee te kunnen gaan.

Na deze zware lezing zijn we snel met de metro naar Union Station gegaan waar we na wat rondwandelen, uiteindelijk in de “kelder” terecht kwamen om eens echt Amerikaans te eten (oftewel, veel en vet).

Je kon hier kiezen uit +/- 15 verschillende smaken “voer”. Na een paar stukken pizza, hamburgers en een flinke shake (waar MacDonalds nog van kan leren!) met een flink volle maag weer terug de metro in om een lease te halen bij LISA en met z’n allen onze ervaringen te bloggen en foto’s te uploaden.

M11: How to interview a system administrator

By: Adam Moskowitz

Ter afwisseling eens geen technisch georienteerde lezing, maar dit sluit weer wel goed aan bij mijn huidige functie binnen Snow.
Tijdens deze lezing wordt vooral gesproken over hoe je een sollicitant goed kunt ondervragen zonder dat diegene meteen in de stress raakt.

Tips zoals “dress code” doorgeven aan een sollicitant, zijn zeker nuttig om in het wervingsproces van Snow mee te nemen. Het gaat vooral om de sollicitant op zijn/haar gemak te stellen.

Veel vragen kunnen ook verkeerd gesteld worden. Door deze vragen anders te stellen, geven ze je wel het gezochte antwoord incl. meer inzicht in de kennis van de kandidaat. Tips hiervoor zijn deze lezing aan bod gekomen.

Zorg dat je duidelijk maakt dat een kandidaat ook mag aangeven dat hij het antwoord niet weet op een bepaalde vraag. Kandidaten die dit niet doen enbijvoorbeeld onzin antwoorden op een vraag, zitten nog in de “god-mode” en zullen nog moeten erkennen dat ze niet alles weten. Het is dus zeker waardevol als een kandidaat durft toe te geven iets niet te weten!

Technische vragen zijn goed, maar zorg dat ze niet maar 1 antwoord kunnen opleveren. Het is vooral belangrijk duidelijk te krijgen welke stappen iemand doorloopt om tot een antwoord te komen, dit zegt nl. zeer veel over een
kandidaat.
Op een gegeven moment ging het onderwerp over op wat wel en niet gevraagd mag worden aan een kandidaat (leeftijd, kinderen etc.), maar dit geldt vooral voor Amerika. Kan dus nuttig zijn mocht ik hetzelfde werk gaan doen voor Snow in Amerika (als de Unix beheerders in Nederland op zijn :-)).

Vandaag 2 halve dag lezingen gevolgd. M8 en M11. Hier behandel ik alvast de ochtend-sessie.
M8 Beyond Shell Scripts: 21st-century automation tools and techniques:

By Aeleen Frisch

Eerste onderwerp is Cfengine, wat doet het, hoe installeer je het.
Cfengine kan gebruikt worden voor automatisch beheer van meerdere systemen of zelfs in te zetten als een soort tripwire systeem.

Other tools:

Expect, handig om allerlei acties te automatiseren. Hier ging Aeleen snel doorheen, ze gaf vooral aan dat het je leven kan vergemakkelijken. Veel systeembeheerders hebben dit ooit wel eens gebruikt of zullen het in de
toekomst gaan gebruiken voor een of andere taak die vaak uitgevoerd moet worden.

Enterprise backup:

Tegenhanger van Amanda is de open source backup oplossing Bacula.
Werkt met zeer veel tape-varianten, maar ook met backup-to-disk oplossingen.
Kan ook rescue CD’s genereren, nuttig omdat hier toch wel erg weinig naar
gekeken wordt totdat…. het ergste gebeurt.
Een nuttige tip voor de Snow‘ers: ik heb begrepen dat Jos J. flink wat
ervaring heeft met Bacula dus wellicht dat we hem als vraagbaak kunnen
gebruiken ;-).

Leuke tip: SIS: System Installation Suite, tijd om dus naar te kijken :-).

Uiteindelijk heb ik in deze training van een halve dag weer genoeg bagage
meegekregen om uit te zoeken. Cfengine en Bacula zullen voor mij weer wat
dagen/weken vrije tijd vullen :-).

S1 Solaris 10 Administration workshop:

By Peter Baer Galvin.

In ’t kort, wat zijn zones: Geisoleerde omgeving voor applicaties, geen aparte kernel.

Een aantal “nieuwe” termen als zones en ZFS kwamen voorbij in deze lezing. Helaas ging het hands-on gedeelte niet geheel vlekkeloos (60 zones op een Mac onder Parallels loopt niet zo soepel als gedacht).

De hands-on met ZFS heeft voor mij in ieder geval duidelijk gemaakt dat ik nadelen ondervind aan het oude principe van filesysteem benadering. “Newbies” die direct met Solaris 10 incl. ZFS aan de gang gaan, zullen
niet meer terug willen vallen op zaken als /etc/vfstab, Solaris Volume Manager (aka Solstice Disksuite). Dat is zeker hun voorsprong.

Fijn? Vanaf Solaris 10 nu ook een zgn. Sun Update Manager, dus ook een mooi update-icoontje onder CDE………

Sun Fault Management Architecture (FMA), in marketing termen bekend als predictive self healing. Voor mij lijkt fmdump op iets uit “vroegere” tijden wat Tru64 al een tijdje had, de binary errorlogs welke te bekijken waren met
“uerf”.

Logadm, nuttige tool om je logfiles automatisch te roteren en nog allerlei acties mee uit te voeren, maar… was dit niet ook al bekend als “logrotate” vanuit de open source wereld?

DTrace: krachtige tool wat eigenlijk nog even in het laatste uur behandeld werd. Hierdoor krijg je snel te zien wat evt. mogelijk is, maar in 1 uur kan dat weleens teveel van het goede zijn :-).

Over het algemeen een aardige lezing, maar door de hoeveelheid van informatie en niet echt lekker werkende hands-on, zal ik nog een boel zelf moeten proberen voordat ik echt met veel vertrouwen met zones en zfs bezig ga.

De heenreis, vooral lange rijen 🙁

Na veel heen en weer mailen incl. brieven van Mona over hoe alles geregeld is, was iedereen om 09:30 uur op Schiphol aanwezig.

De dag begon goed, vandaag zou alleen maar uit lange wachtrijen bestaan. Inchecken was een flinke rij, de douane deed daar niet voor onder en bij de gate was ook een redelijke rij aanwezig door de vragen die aan alle reizigers gesteld werden.

Het vliegtuig vertrok uiteindelijk met een half uur vertraging. Na 8,5 uur vliegen (met onderweg een dusdanige zweetvoetengeur van een andere passagier, waardoor Rui zelfs wakker werd en +/- 30 andere passagiers bijna flauwvielen) veilig aangekomen op Washington Dulles Airport.

Hier weer de volgende rij, de douane hier had ook nog vragen, linker- en rechterwijsvinger moest gescanned worden en nog een leuke foto erbij voor het archief.
Alles duurde zo lang, dat niet meer te zien was op welke band onze koffers zou aankomen, later bleek dat ze ook al van de band waren gehaald en ergens middenin verlaten op ons stonden te wachten (ik dacht dat Amerika westers was, maar dit leek er niet echt op).

Na de laatste rij voor onze shuttle naar het hotel was het wachten eindelijk over. Terwijl we in deze rijdende sauna vervoerd werden, onderweg nog foto’s gemaakt van auto’s met een toepasselijk nummerbord (Sun == Bug).

Na het inchecken in onze kamers, zijn we in de volgende rij gaan staan. De rij voor het aanmelden bij LISA 2006 incl. in ontvangst nemen van het lesmateriaal. Na ontvangst van ons lesmateriaal, zijn we naar de ontvangstreceptie gegaan om te zien welke guru’s reeds aanwezig zijn en… of er wat te eten is :-).
Voor ons was het inmiddels (nederlandse tijd) tussen 23:00 en 0:00 uur en we hadden nog niets te eten gehad, we zullen er dus wel als hongerige systeembeheerders uitgezien hebben ;-).

Uiteindelijk hebben we nog even in de omgeving van het hotel gezocht naar een restaurant. We zijn beland in een restaurant met “amerikaanse keuken”, ofwel…. hamburger en frites! Na een paar Budweisers en het eten zakte iedereen redelijk in, nog even online gegaan in de lobby van het hotel, wat we niet lang meer hebben uitgehouden. Rond 11 uur (NL-e tijd 05:00 uur) lag iedereen op 1 oor.

Regelmatig worden we geconfronteerd door de marketing-term Web 2.0. Aangezien ik (en veel collega’s met mij) dit eigenlijk nog nooit fysiek (bijv. wijziging van IPv4 naar IPv6) ben tegengekomen, wist ik dus wel dat het niet bestond.

Afgelopen week mocht ik een cursus volgen, waar zijdelings ook even werd verwezen naar Web 2.0. Daar werd dus ook de vraag “Wat is nu Web 2.0?” beantwoord.

En jawel… ik (en de techneuten met mij) weet nu zeker dat Web 2.0 niet bestaat.
Web 2.0 is een definitie van het steeds meer in gebruik raken van RSS-feeds, Blogs, Wiki, Ajax, etc.. Oude statische websites zijn dus volledig ouderwets en dus Web 1.0, al dit “nieuwe” is Web 2.0.

Voor techneuten…. dit is iets wat we al jaren doen en voor ons misschien Web 0.9-beta is…

Er is ook een heel mooi plaatje van:

(meer…)

Maandag 31 juli t/m zondag 6 augustus is Megabit 2006.
Snow is hier ook te vinden met een flinke tent.
Ook ik (Raimond dus) zal daar zijn, dus kom gezellig naar de “Snow-tent” voor een bak koffie of een biertje!

Op dit moment is de bouw nog druk gaande…
Alle foto’s genomen tijdens Megabit zijn hier te bekijken.

Tijdens het Pinksterweekend hebben Ingrid & Raimond leren vliegen.
De werkgever van Raimond (Snow) heeft iedereen meegenomen naar Belgie (vlakbij Hasselt) om daar 3 dagen lang vliegles te nemen.

De vlieglessen vonden plaats op het oudste vliegveld van Belgie, namelijk Aero Kiewit.

Ingrid en Raimond zaten zaterdag 3 juni in de OO-JGA (een Piper Archer) voor een navigatievlucht in de omgeving van Hasselt. De 2 dagen erna hebben we allebei verschillende vliegtuigen gevlogen.

Ingrid 1 keer in een ultralight (OO-E67) en daarna een Cessna 172 (OO-SHD), Raimond 2 dagen achter elkaar in een Cessna 152 (de OO-KWS en de OO-KWP).

Maandag 9 januari was het eindelijk zover!
12182 Raimond mocht zijn nieuwe auto ophalen bij Autobedrijf van Udenhout in Zaltbommel.

Het is weer een Volkswagen Passat geworden, die bevalt nu eenmaal goed, maar dit keer de Variant-versie.

Hier zijn 2 plaatjes van de auto voordat deze weer vies zou worden :-):